Nedenleri, Tedavisi ve Erken Teşhisin Önemi
Gömülü diş, normalde ağızda olması gereken zamanda süremeyip çene kemiği içinde kalan dişlere verilen isimdir. Ağzımızdaki hemen hemen her diş gömülü kalabilir, ancak en sık görülenler 20 yaş dişleri, üst ve alt köpek dişleri ile küçük azı dişleridir.
Gömülü dişlerle ilgili daha ayrıntılı bilgi almak için American Journal of Orthodontics and Dentofacial Orthopedics’te yayınlanan Surgical and orthodontic management of impacted maxillary canines makalesini inceleyebilirsiniz.
Gömük Dişlerin Nedenleri
Dişlerin gömülü kalmasının birçok nedeni olabilir:
- Süt dişlerinin erken kaybı: Süt dişleri erken kaybedildiğinde, komşu dişler boşluğa doğru hareket ederek alttaki daimi dişin sürmesini engelleyebilir.
- Ankiloz: Dişin kemiğe yapışık olduğu bu durumda, diş hareket edemez ve gömülü kalır.
- Travma, enfeksiyon, genetik faktörler: Bu faktörler de dişin gömülü kalmasına yol açabilir.
Gömülü Dişlerin Tedavi Yöntemleri
Gömülü dişlerin tedavisi, dişin türüne ve durumuna göre değişir:
- 20 yaş dişleri: Genellikle sorunlara yol açtıkları için cerrahi operasyonla çekilirler.
- Diğer gömülü dişler: Hastanın estetik ve fonksiyonel beklentileri, dişin pozisyonu ve genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak ortodontik tedavi ile ağız ortamına sürdürülebilir. Bu tedavi, dişin üzerinin cerrahi olarak açılması ve üzerine “buton” adı verilen bir aparatın yerleştirilmesiyle gerçekleştirilir. Butona uygulanan hafif ve sürekli kuvvetlerle dişin sürmesi sağlanır. Ancak, bazı durumlarda dişin pozisyonu sürdürmeye uygun değilse çekilmesi veya yerinde bırakılması gerekebilir.
Köpek Dişleri ve Gömülü Kalma Durumu
Üst çenedeki köpek dişleri genellikle 13 yaş civarında sürer ve ağızda en son süren daimi dişlerdir. Bu nedenle, süt köpek dişlerinin erken kaybedilmesi durumunda yer tutucu yapılması önemlidir. Aksi takdirde, köpek dişi sürecek yer bulamayıp gömük kalabilir.
Gömük köpek dişleri genellikle ortodontik tedaviye iyi yanıt verir, ancak nadiren de olsa tedavinin başarısız olma ihtimali vardır. Ankilozlu dişlerin sürdürülmesi ise mümkün değildir.
Erken Teşhisin Önemi
Çocukların 7 yaşından itibaren bir ortodontiste muayene ettirilmesi önemlidir. Erken yaşta tespit edilen bazı problemler kolayca çözülebilir. Bu nedenle, 7 yaş civarında panoramik röntgen çekilerek dişlerin sürme yönleri değerlendirilmelidir. Bazen, köpek dişinin sürme yolunda yer alan fazla dişler bile dişlerin gömülü kalmasına yol açabilir.
Sonuç
Erken teşhis ve uygun tedavi ile başarıyla tedavi edilebilen bir sorundur. Eğer çocuğunuzda gömük diş şüphesi varsa, bir ortodontiste başvurarak gerekli tedaviyi planlayabilirsiniz.